Αρχαίες τεχνολογικές λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα, που σχετίζονται με το νερό, μπορεί να δώσει η Επιστήμη. Από το Ευπαλίνειο όρυγμα στη Σάμο, μέχρι τις τουαλέτες στα μινωικά ανάκτορα και τα πρώτα πηγάδια της Αρχαίας Κίνας οι μεγαλύτεροι αρχαίοι πολιτισμοί σε Ανατολή και Δύση, χωρίς να διαθέτουν τα σύγχρονα μέσα, κατάφεραν να καινοτομήσουν στην ύδρευση, άρδευση, αποχέτευση και αντιπλημμυρική προστασία
Με εφαρμογές που, αν μελετηθούν επαρκώς, ίσως αποτελέσουν μελλοντικά την απάντηση στη αειφορική διαχείριση των υδάτων, αντιμετωπίζοντας τις ανεπάρκειες των νεότερων μεθόδων.
“Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποίησαν πολύ σοφιστικέ, έξυπνα συστήματα ύδρευσης, για να απαντήσουν στα προβλήματα της ανεπάρκειας νερού. Στηρίχθηκαν κυρίως στις πηγές. Στους ρωμαϊκούς χρόνους έφτιαξαν λαμπρά υδραγωγεία, στη βυζαντινή περίοδο πολλές δεξαμενές (στέρνες) για τη συλλογή βρόχινου νερού…”,
Αυτό λέει στο ΑΜΠΕ ο αν. Καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, Κώστας Βουδούρης, ο οποίος, προ ημερών, συμμετείχε στο “Διεθνές Συμπόσιο για τη γνώση και τα επιτεύγματα σε θέματα νερού στους αρχαίους πολιτισμούς Ελλάδας και Κίνας”, που διοργανώθηκε από το Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ και το Κινεζικό Πανεπιστήμιο “Yunnan Minzu University”, στην πόλη Kunming της Κίνας, υπό την αιγίδα της UNESCO.
“Τουαλέτες από τον τόπο μας”
Στην αρχαϊκή και κλασική Ελλάδα έχουν καταγραφεί σπουδαία παραδείγματα υδραυλικών έργων. “Ο Μινωικός πολιτισμός, ο πρώτος δυτικός πολιτισμός, ανέπτυξε ιδιαίτερα εξελιγμένα συστήματα συλλογής και μεταφοράς νερού, καθώς και εντυπωσιακά δίκτυα αποχέτευσης και τουαλέτες στα μινωικά ανάκτορα”,
Σημειώνει ο κ.Βουδούρης, για ένα από τα σημεία αναφοράς στην αρχαία υδραυλική τεχνολογία, αν και ως το πιο λαμπρό της επίτευγμα θεωρεί το Ευπαλίνειο όρυγμα στη Σάμο, που κατασκευάστηκε τον 6 π.Χ. Αιώνα.
“Πρόκειται για μία υπόγεια σήραγγα 1036 μέτρων, που διάνοιξαν τρυπώντας το βουνό -ασβεστόλιθο που είναι σκληρό πέτρωμα- από τις δύο πλευρές και είναι εντυπωσιακό με πόσο μεγάλη ακρίβεια συναντήθηκαν οι δύο πλευρές. Το υδραγωγείο σχεδιάστηκε για να μεταφέρει νερό στο Πυθαγόρειο από μία πηγή”, αναφέρει ο καθηγητής.
Στην Ανατολή οι Κινέζοι, σύμφωνα με τις γεωχρονολογήσεις, ήταν εκείνοι που έσκαψαν το πρώτο πηγάδι, για να αξιοποιήσουν υπόγεια νερά, ενώ σημαντικές καινοτομίες εισήγαγαν στην εκτροπή υδάτων, τα φράγματα και την αντιπλημμυρική προστασία, επειδή, όπως εξηγεί ο κ.Βουδούρης, έχουν μεγάλους ποταμούς.
“Αν μελετήσουμε τα έργα της αρχαίας υδραυλικής σε βάθος, τα αναδείξουμε, τα προστατεύσουμε, μπορούν να μας βοηθήσουν να λύσουμε σύγχρονα προβλήματα”, λέει ο καθηγητής, διευκρινίζοντας ότι ιδιαίτερα στη Μεσόγειο, οι κλιματολογικές συνθήκες και τα προβλήματα στην περιοχή εμφανίζουν ομοιότητες με την αρχαιότητα.
“Χρειάζεται να αξιολογήσουμε τα οριζόντια έργα, που έκαναν στην αρχαιότητα, σε σχέση με τα κατακόρυφα (γεωτρήσεις, τούνελ, γαλαρίες) που προτιμώνται σήμερα”, προσθέτει.
Συμφωνία ΑΠΘ με Yunnan Minzu
Στόχος του Συμποσίου, που πραγματοποιήθηκε στην Κίνα και στο οποίο συμμετείχε και αντιπροσωπεία ιταλικού Πανεπιστημίου της Περούτζια, ήταν η ανάδειξη του υψηλού βαθμού γνώσης και των μεγάλων επιτευγμάτων των δύο αρχαίων πολιτισμών, Ελλάδας και Κίνας, σε θέματα χρήσης, διαχείρισης και επεξεργασίας του νερού.
Στο πλαίσιο του Συμποσίου αποφασίσθηκε η ενίσχυση της συνεργασίας των πανεπιστημίων, με ανταλλαγή φοιτητών και συνδιοργάνωση σεμιναρίων και συνεδρίων.
Στο επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τον κ.Βουδούρη, θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ του ΑΠΘ και του Κινεζικού Πανεπιστημίου, με σκοπό τη μελέτη και την κατανόηση της ιστορίας των πολιτισμών των δύο χωρών, κυρίως μέσα από τη διαχείριση του νερού. Θα επιδιωχθεί η συνεργασία σε πολλά γνωστικά πεδία, όπως φιλοσοφία, διαχείριση νερών, ανθρωπογεωγραφία, γεωμορφολογία και κοινωνιολογία.
Το Πανεπιστήμιο “Yunnan Minzu” έχει ιστορία 60 χρόνων και καλύπτει επιστημονικά πεδία όπως φυσικές επιστήμες, φιλοσοφία, ιστορία, εκπαίδευση, οικονομικά, πολυτεχνική και καλές τέχνες.
με Αριθμό Μητρώου 12691
