Καμπανάκι κινδύνου για επικίνδυνο μύκητα σε υγροτοπικές περιοχές

Ο Φορέας Διαχείρισης ενημερώνει τους κατοίκους της προστατευόμενης περιοχής όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού για πιθανή επικείμενη παρουσία σε υγροτοπικές περιοχές (λίμνες, ποτάμια, ρυάκια, πηγές, ρέματα και γενικότερα σε γλυκά/ υφάλμυρα νερά), του εξαιρετικά επικίνδυνου για τα αμφίβια μύκητα Batrachochytrium dendrobatidis που έχει ήδη εντοπιστεί σε πληθυσμούς βατράχων στη Θράκη (Βιστωνίδα) και τη δυτική Πελοπόννησο (Στροφυλιά).

Η ταχύτητα εξάπλωσης του Batrachochytrium dendrobatidis σε συνδυασμό με την υψηλή μεταδοτικότητα και την εγνωσμένη θανατηφόρο του δράση, τον καθιστούν σημαντικότατη απειλή για όλα τα είδη των ελληνικών αμφιβίων. Καθώς δεν υπάρχουν ακόμη μέτρα για τη σωτηρία των ήδη προσβεβλημένων πληθυσμών, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του μύκητα είναι ο περιορισμός της εξάπλωσής του.

Παρακαλούνται οι κάτοικοι της προστατευόμενης περιοχής όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και παρατηρητικοί, όταν επισκέπτονται τις παραπάνω υγροτοπικές περιοχές, και σε περίπτωση που αντιληφθούν νεκρά άτομα βατράχων να ενημερώσουν άμεσα τον Φορέα Διαχείρισης.

Τι συστήνει η Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία

Ο συγκεκριμένος μύκητας ευθύνεται για την εξαφάνιση πολλών πληθυσμών βατράχων σε όλο τον κόσμο. Από το 1998, οπότε και πρωτοπεριγράφηκε, έχει προσβάλει εκατοντάδες είδη Αμφιβίων σε όλες τις ηπείρους. Παρότι η παρουσία του στην Ευρώπη είναι γνωστή εδώ και καιρό, τα προκαταρκτικά στοιχεία των συναδέλφων (τα οποία πρόκειται σύντομα να δημοσιευτούν σε επιστημονική επιθεώρηση, Azmanis et al. υπό συγγραφή) αποτελούν την πρώτη αναφορά του συγκεριμένου είδους για τη χώρα μας.

Η έρευνα βρίσκεται υπό εξέλιξη, προσπαθώντας να αποσαφηνίσει την εξάπλωση και την επιδημιολογία χυτριδιομυκήτων και ως εκ τούτου δεν έχουν ελεγχθεί ακόμα όλοι οι υγρότοποι και συνεπώς η παρουσία του μύκητα και σε άλλους πληθυσμούς αμφιβίων δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Μέτρα βιοασφαλείας

Τα μέτρα εφαρμόζονται σε μετακινήσεις μεταξύ περιοχών άνω του ενός χιλιομέτρου.

. Περιορισμός των επισκέψεων σε λοιμύποπτα υδατικά οικοσυστήματα στο μικρότερο δυνατό αριθμό.

. Αποφυγή αναίτιου/άσκοπου χειρισμού, σύλληψης ή μεταφοράς ζωντανών αμφιβίων.

. Αποφυγή επαφής με νεκρά αμφίβια.

. ‘Αμεση απολύμανση οποιουδήποτε υλικού δειγματοληψίας (δίχτυα, κουβάδες, μπότες κ.α.)

. Προτείνεται η εναλλακτική χρήση δύο ζευγαριών υποδημάτων (μπότες), ανά περιοχή και περίοδο δειγματολειψίας.

. Στάθμευση οχημάτων σε περιοχές με σκληρό έδαφος (χαλίκι) και χωρίς βλάστηση.

. Αν δεν προβλέπεται ο χειρισμός αμφιβίων, η χρήση γαντιών δεν κρίνεται απαραίτητη. Σε αντίθετη περίπτωση, συνίσταται η χρήση γαντιών βινυλίου (όχι λάτεξ) μιας χρήσης.

Συνιστώμενο πρωτόκολλο απολύμανσης

. Υλικά: Για την απολύμανση θα χρειαστείτε έναν περιέκτη (κουβά), μια βούρτσα, απολυμαντικό (χλωρίνη, Virkon S, άλλο) γάντια μιας χρήσης ή πλαστικά γάντια κουζίνας, σακκούλες αποριμμάτων.

Απολυμάνετε μπότες, δίχτυα, υλικά παγίδευσης και ότι άλλο υλικό έχει έρθει σε επαφή με αμφίβια ή νερό.

Για την ανασύσταση του απολυμαντικού μπορεί να χρησιμοποιηθεί νερό λίμνης/ποταμιού, εφόσον δεν περιέχει αυξημένο ποσοστό οργανικής ύλης/βένθου (μειωμένη δραστικότητα απολυμαντικού).

Για χρήση χλωρίνης: 1 μέρος χλωρίνης με 9 μέρη νερού

Για χρήση Virkon S ή άλλου απολυμαντικού: 10 mg/ml ή ανάλογα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.

. Ακολουθήστε τα εξής στάδια:

– Με την βούρτσα τρίψτε καλά και απομακρύνετε όλη την λάσπη, άμμο, φυτικό υλικό.

– Ξεπλύνετε με νερό λίμνης.

– Απολυμάνετε τα υλικά με εμβαπτισμό σε διάλυμα χλωρίνης για 15 λεπτά ή για 2 λεπτά σε Virkon S ή άλλο απολυμαντικό.

. Για τον ιματισμό πεδίου (ρούχα, υφασμάτινα γάντια κα) πλύσιμο με απορρυπαντικό στους 40oC με υψηλή στροφικότητα στραγγίσματος. Τα δίχτυα, εφόσον το επιτρέπουν οι προδιαγραφές τους, να τοποθετούνται σε βραστο νερό για 10 λεπτά ή να ψεκάζονται με χλωρίνη και να αφήνονται σε καλά αεριζόμενο χώρο.

– Ξεπλύνετε με καθαρό νερό και αφήστε τα υλικά να στεγνώσουν πριν την επόμενη χρήση.

– Διατηρείτε τον εξοπλισμό πεδίου και δειγματοληψίας σε πλαστικές σακκούλες κατά την μεταφορά και αποθήκευση.

. Ιδανικά η απόρριψη του απολυμαντικού πρέπει να γίνεται σε αποχετευτικό σύστημα. Στο πεδίο συστήνεται είτε η συλλογή του υγρού και απορρίψη του στον πλησιέστερο αποχετευτικό αγωγό ή σε περιοχές μακριά απ’ την λίμνη, χωρίς βλάστηση. Τα χρησιμοποιημένα υλικά/γάντια μπορούν να απορριφθούν σε κάδο οικιακών απορριμάτων