Οι πετυχημένοι ανταγωνιστές της Ελλάδας στον Ιατρικό και Ιαματικό Τουρισμός

Η Διεθνής Αγορά Τουρισμού Υγείας χωρίζεται σε χώρες προορισμού και χώρες προέλευσης. Οι τελευταίες όταν αντιμετωπίζουν οικονομική κατάρρευση όπως η Ρωσία εξαφανίζοντας έτσι τον Ρώσο Ασθενή, εξαφανίζουν ολόκληρες αγορές χωρών προορισμού. Η εκτίμηση το Σεπτέμβριο για το 2015, ήταν 30% πτώση των ρωσικών αφίξεων από τα 1.3 εκατ. με έσοδα 1.3 δις ευρώ όταν το πετρέλαιο ήταν 120$ το βαρέλι. Τώρα είναι κατανοητό για τι μεγέθη απώλειας μιλάμε.

Σοφά έχει γίνει στροφή στον ασθενή προερχόμενο από την Ευρώπη σχεδόν παντού. Η Κρίση όμως αφήνει ανέπαφες τις χώρες που έχουν στρατηγικά οργανώσει τον Τουρισμό Υγείας, με διακρατικές συμφωνίες πωλήσεων και άψογη παροχή όπως η Γερμανία που βασίζει τις πωλήσεις της σε διμερείς συμβάσεις με τις αγορές στόχους όπως τα Εμιράτα: το 45% των ασθενών, ταξιδιωτών για λόγους υγείας από το Ντουμπάι έχει προορισμό τα Γερμανικά Νοσοκομεία.

Ας μή συγκρίνουμε άνισα όμως με τους Πρώτους όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελβετία, το Ισραήλ, η Αγγλία και η Τουρκία. Ας μιλήσουμε για αυτούς που μας μοιάζουν. Οι ανταγωνιστές της Ελλάδας στο Προϊόν του Ιατρικού και Ιαματικού Τουρισμού είναι όλες οι χώρες ή περιφέρειες που παρέχουν τα ίδια Προϊόντα με την Ελλάδα.

Προϊόν σημαίνει όλη η διαδικασία οργάνωσης του ταξιδιού υγείας προσφερόμενο σε παρόμοιο επίπεδο τιμών, ποιότητας προσφοράς, διασφάλισης ποιότητας, πλαισίωσης από επαγγελματίες Ιατρικού και Ιαματικού τουρισμού, συνολικής τουριστικής προσφοράς, υποδομών, εξυπηρέτησης πελατών και τουριστικών παροχών.

Ας δούμε ποιοί είναι:

Τα κράτη στην Ευρασιατική Περιφέρεια που έχουν την ίδια Προσφορά Προϊόντων Τουρισμού Υγείας με την Ελλάδα: τεχνητή γονιμοποίηση, αποκατάσταση, αισθητική χειρουργική, οφθαλμολογία, αιμοκάθαρση, οδοντιατρική. Δηλαδή όλες οι χώρες – η προσφορά αυτή υπάρχει παντού! Αρα απαιτείτα Στρατηγική Εξειδίκευση και Στόχευση Προϊόντος ΤΥ ανά Περιφέρεια, για να αποκτήσουμε συγκριτικό πλεονέκτημα.

Οι χώρες που έχουν παρόμοια αμιγώς τουριστική προσφορά: κλίμα, γεωμορφολογία, ιστορία, γαστρονομία, αξιοθέατα, νοοτροπία και σχετικά όμοια υποδομή. Η Ελλάδα έχει ένα άτυπο Brand που ελκύει τουρίστες. Δεν έχει όμως διαφοροποιημένο Brand για τα segments στον Ειδικό Τουρισμό Υγείας.

Ας δούμε πώς τα κατάφερε η Μάλαγα η μιά μέτρια πόλη 6η σε πληθυσμό, και ένας από τους 9 Πόλους της Στρατηγικής Τουρισμού Υγείας της Ισπανίας. Είναι επίσης προορισμός δευτερεύουσας κατοικίας ξένων συνταξιούχων. Τι έκανε για να διαφοροποιηθεί, να εξειδικευτεί και να προωθήσει τον Τουρισμό Υγείας της;

Προσέλκυσε Διεθνή Group στο χώρο της Υγείας (USP and Mills Medical) σε Ζώνες Τουριστικών Περιοχών, όπου η διεθνής ζήτηση είχε δημιουργήσει μια κρίσιμη μάζα υποδομών υγειονομικής περίθαλψης, για Αισθητική Χειρουργική, περίθαλψη ειδικά για τους Βρετανούς υπηκόους και Γηριατρική.

Προσφέρει επίσης και Αποκατάσταση και Διάγνωση αλλά δεν είναι αυτή η κεντρική Προσφορά και το Brand της. Ετσι η Μάλαγα, μιά μικρή πόλη, μπήκε στο παγκόσμιο χάρτη του Τουρισμού Υγείας με εξαιρετική διαχείριση από τη Περιφέρεια της Costa del Sol.

Είναι επίσης οι χώρες του ΟΠΕΚ, κορυφαίοι προορισμοί Τουρισμού Υγείας όπως τα Εμιράτα, το Ομάν, η Σαουδική Αραβία που έχουν ξεκινήσει μιά εκστρατεία εξαιρετικά δυναμική για την ιδιωτικοποίηση της υγειονομικής τους περίθαλψης και εξωστρέφεια για την προσέκλυση Ιατρικού Τουρισμού.

Η αγορά της Μέσης Ανατολής που στοχεύαμε, έχει τώρα επιλογή στα νοσοκομεία του δικού της πολιτισμού και γλώσσας – είναι σημαντικό αυτό. Τέλος είναι οι χώρες που ήταν στο Σοβιετικό μπλόκ, που βασίζουν τον Τουρισμό Υγείας σε επιστημονικές μεθόδους ανάπτυξης και με εμπειρία δεκαετιών Στρατηγικού εθνικού σχεδιασμού..

Η Βουλγαρία έχει αυτή τη στιγμή 600 πηγές αναγνωρισμένες και πιστοποιημένες, επιστημονικές ομάδες στην διοίκηση κάθε Νομού, παρακολούθησης των Ιαματικών Πηγών από Γιατρούς-Θερμαλιστές (ιατρική ειδικότητα Αποκατάστασης με Θερμαλισμό – Balneologist) και με εμπειρία πάνω από 80 χρόνια στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη της Αποκατάστασης με Θερμαλισμό.

Κάθε Περιφέρεια έχει το δικό της Ινστιτούτο εκπαίδευσης, ανάλυσης, παρακολούθησης, καταγραφής και παροχής υπηρεσιών Θερμαλισμού σε όλες τις επιχειρήσεις της Περιφέρειας και τα Θέρετρα Αποκατάστασης είναι Ολοκληρωμένες Μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Υγειονομικής περίθαλψης (σωστά διαβάσατε, εκτελούν και χειρουργεία!) σε δασική ή παραθαλάσσια έκταση εκατοντάδων στρεμμάτων, με Κλινική, Κέντρα φυσιοθεραπείας, υδροθεραπείας, ποσιθεραπείας κλπ που εξυπηρετούν ημερισίως πάνω από 300 άτομα, με ξενοδοχεία και εστιατόρια, μέσα στο συγκρότημα ώστε να εξυπηρετείται με ασφάλεια ο ασθενής και παρακολούθηση ιατρική συνεχώς.

Και τέτοια υπάρχουν 10-20 σε κάθε Νομό. Έχει επίσης αναθέσει την διαχείριση Τουρισμού Υγείας σε ξένο ιδιωτικό επενδυτή που εγγυάται τα κεφάλαια, τη τεχνογνωσία, τον εξοπλισμό, την δια βίου εκπαίδευση και συνολική υποστήριξη των δημόσιων φορέων.

Τέλος είναι οι χώρες της Βαλτικής που δίνουν το παράδειγμα θεσμικής και διακρατικής συνεργασίας. Η Λετονία έχει εκπονήσει Στρατηγική Τουρισμού Υγείας 2012 – 2020 διαχειριζόμενης από το Εθνικό Συμβούλιο Τουρισμού Υγείας για το συντονισμό της ανάπτυξης των προϊόντων και πακέτων, της Ερευνας και Τεχνολογίας και για το Μάρκετινγκ. Η Λετονία έχει ειδικευτεί στο Προϊόν θεραπείας και αποθεραπείας του καρκίνου ενηλίκων και ανηλίκων.

Στο Εθνικό Συμβούλιο Τουρισμού Υγείας συμμετέχουν πάνω από εξήντα μέλη, επιχειρηματίες, γιατροί, γιατροί ιατρικής αποκατάστασης, φυσιοθεραπευτές, διαχειριστές Θέρετρων Υγείας, επιχειρηματίες από τον χώρο των βιολογικών καλλυντικών, ιατρικής περίθαλψης όλων των βαθμίδων, εκπαιδευτικά ιδρύματα κά. Υπάρχει επίσης και το Λετονικό Wellness Tourism Cluster για την Ευεξία διαφορετικό από αυτό του Ιατρικού Τουρισμού.

Η προώθηση γίνεται κυρίως στη Βόρεια Ευρώπη και τη Ρωσία – που σημειωτέον δεν θα απολέσουν τον Ρώσο ασθενή για λόγους εγγύτητας, τιμών, γλώσσας κλπ. Όμως, τα κράτη της Βαλτικής συνειδητοποίησαν ότι ενωμένα θα κερδίσουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς. Έτσι, ένα Μνημόνιο Συνεργασίας υπογράφηκε τον Οκτώβριο του 2013 μεταξύ των Medical Tourism Cluster της Λιθουανίας, της Εσθονίας και της Λετονίας, δημιουργώντας το Baltic Medical Tourism Cluster.

Ο κύριος σκοπός ήταν να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της περιοχής στον τομέα του τουρισμού υγείας, η δημιουργία κοινών προτύπων πιστοποίησης για τη διασφάλιση της ποιότητας και να συγκεντρωθούν πόροι για την προώθηση των υπηρεσιών του Baltic Medical Tourism Cluster στις αγορές -στόχους. Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα. Αν αναφερθούμε σε όλες τις χώρες γύρω από την Ελλάδα θα διαπιστώσουμε την τραγικά μεγάλη απόσταση που μας χωρίζει από τους ανταγωνιστές μας ιδίως σε συνθήκες κρίσης.

Θέλει πραγματική δέσμευση και αφοσίωση στο σκοπό εκ μέρους των Ελλήνων επαγγελματιών του χώρου για ένα τομέα ανάπτυξης που θα αφήνει μισό δις ευρώ το χρόνο και 11.000 θέσεις εργασίας ετησίως σύμφωνα με τη Μελέτη ΜcKinsey «Ελλάδα 10 χρόνια μετά». Δεν πρέπει να την αφήσουμε να πάει χαμένη.

Της Στέλλας Ι. Τσαρτσαρά, Σύμβουλος Εθνικής

και Τοπικής Ανάπτυξης Ιαματικού Τουρισμού