Ένα παγκοσμίου φήμης εργαστήριο εδρεύει στα Τρίκαλα, στη Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΣΕΦΑΑ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Πρόκειται για το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας, γνωστό στο εξωτερικό ως FAME Laboratory. Το εργαστήριο αυτό θεωρείται παγκοσμίως πρωτοπόρο στην έρευνα που αφορά τις επιπτώσεις του περιβάλλοντος στην ανθρώπινη υγεία και απόδοση.
Όπως εξηγεί στο ΑΜΠΕ ο διευθυντής του Εργαστηρίου Δρ. Ανδρέας Φλουρής, ο οποίος είναι επίκουρος καθηγητής στη Φυσιολογία του Ανθρώπου στη ΣΕΦΑΑ και επισκέπτης καθηγητής στην Περιβαλλοντική Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα, “το εργαστήριό μας είναι το μόνο σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη που μελετά τους τρόπους με τους οποίους παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως θερμοκρασία, ατμοσφαιρική ρύπανση, βυθός και διάστημα επιδρούν στη φύση και τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος”.
“Οι έρευνές μας”, συμπληρώνει ο κ. Φλουρής “έχουν χρησιμοποιηθεί από οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ, η ΝΑΣΑ και ο Καναδικός Οργανισμός Διαστήματος προκειμένου να προασπίσουν την υγεία ειδικών αποστολών αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου”.
Στόχος του εργαστηρίου, σύμφωνα με τον ίδιο είναι “να παράγουμε έρευνα με κοινωνικό όφελος, προστατεύοντας τους συνανθρώπους μας από τα προβλήματα υγείας που μπορούν να δημιουργήσουν διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες”.
Ο ίδιος ο κ. Φλουρής θα μεταβεί σε λίγες ημέρες στην Ουάσιγκτον προκειμένου να αξιολογήσει ερευνητικά προγράμματα της ΝΑΣΑ για επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα.
Το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας της ΣΕΦΑΑ έχει σκοπό να διεξάγει καινοτόμες μελέτες για τους φυσιολογικούς μηχανισμούς που ρυθμίζουν τις προσαρμογές του ανθρώπινου σώματος σε παράγοντες του περιβάλλοντος.
“Στις μέχρι τώρα μελέτες μας έχουμε εξετάσει διάφορους παράγοντες του περιβάλλοντος, αλλά η μεγαλύτερη εξειδίκευσή μας αφορά τις επιπτώσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος στην υγεία και την απόδοση. Για παράδειγμα, προηγούμενες μελέτες του εργαστηρίου μελέτησαν το πώς ο προστατευτικός εξοπλισμός των στρατιωτών επηρεάζει την αντοχή του σώματος κατά τη διάρκεια της άσκησης σε θερμό περιβάλλον” επισημαίνει ο Έλληνας επιστήμονας.
Τα αποτελέσματα των μελετών αυτών έχουν χρησιμοποιηθεί από στρατούς ξένων χωρών για τον σχεδιασμό εξοπλισμού αλλά και πιο αποδοτικών πρακτικών κατανάλωσης υγρών κατά τη διάρκεια αποστολών σε χώρες με θερμό κλίμα. Μελέτες του Εργαστηρίου έχουν, επίσης, χρησιμοποιηθεί από αθλητές για τη σωστή ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματός τους πριν τους αγώνες.
Μάλιστα, μέσα στους επόμενους μήνες θα εκδοθεί σε συνεργασία με τη FIFA ένας πολύτιμος οδηγός για τη διεξαγωγή ποδοσφαιρικών αγώνων σε θερμό περιβάλλον στη δημιουργία του οποίου συνέβαλε σημαντικά η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας της ΣΕΦΑΑ.
Επίσης, το Εργαστήριο συνεργάζεται πολύ στενά με εργασιακές και αθλητικές ομοσπονδίες του εξωτερικού προκειμένου εκείνες να βελτιώσουν την απόδοση και την ασφάλεια των μελών τους στο υπερβολικό κρύο και τη ζέστη. Για παράδειγμα, μελέτες του Εργαστηρίου έχουν εξετάσει τις επιπτώσεις της εργασίας σε πολύ θερμό περιβάλλον ενώ το άτομο φοράει την προστατευτική στολή των πυροσβεστών.
Μέσω της συνεργασίας του Δρα Φλουρή με το Πανεπιστήμιο της Οτάβα, το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας της ΣΕΦΑΑ έχει αναπτύξει μια στενή συνεργασία με το Καναδικό Πανεπιστήμιο.
Απώτερος στόχος της συνεργασίας αυτής, όπως λέει, “είναι να προωθήσει υπάρχουσες και να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για διεξαγωγή έρευνας σε διεθνές επίπεδο και να παρέχει στους φοιτητές των δύο Πανεπιστημίων (Θεσσαλίας και Οτάβα) την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ανταλλαγές προσωπικού”.
Ο Δρ. Φλουρής επισκέπτεται την Οτάβα ανά τακτά χρονικά διαστήματα για να δίνει διαλέξεις και σεμινάρια για διάφορα θέματα σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Επίσης, καθηγητές και ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οτάβα προγραμματίζουν ήδη επισκέψεις στα Τρίκαλα για αντίστοιχες ομιλίες και συνεργασίες.
Ο επίκουρος καθηγητής στη Φυσιολογία του Ανθρώπου δηλώνει σίγουρος ότι η διεθνής αυτή συνεργασία θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της ΣΕΦΑΑ να διεξάγουν προηγμένη έρευνα γύρω από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος στην υγεία του ανθρώπου και ότι θα παρέχει νέες ευκαιρίες κατάρτισης για τους προπτυχιακούς και τους μεταπτυχιακούς τους φοιτητές.
Την περίοδο αυτή, προσθέτει, διεξάγονται μελέτες σχετικά με τις επιδράσεις της υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος στην υγεία των ατόμων άνω των 60 ετών αλλά, και των ατόμων με διαβήτη τύπου Ι. Έτσι στο άμεσο μέλλον θα μπορέσουν, όπως εξηγεί, να προσδιορίσουν με ακρίβεια το πώς επηρεάζει η αύξηση της θερμοκρασίας την υγεία των ανθρώπων αυτών.
Το διάστημα αυτό διεξάγονται, επίσης, μελέτες με στόχο να γίνουν καλύτερα κατανοητές οι διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στο σώμα μας πριν και κατά τη διάρκεια της θερμοπληξίας έτσι ώστε να βελτιώσουν τις υπάρχουσες μεθόδους πρώτων βοηθειών.
“Για παράδειγμα”, όπως μας αναφέρει ο Δρ. Φλουρής, “οι μελέτες μας δείχνουν ότι οι πιθανότητες επιβίωσης σε άτομα που πάσχουν από θερμοπληξία ή ασκησιογενή θερμοπληξία είναι υψηλότερες όταν η θερμοκρασία του σώματός τους επανέλθει στο φυσιολογικό μέσα σε 30-45 λεπτά.
Επομένως, είναι απαραίτητο να αλλάξουν οι υπάρχουσες πρακτικές πρώτων βοηθειών και τα άτομα αυτά να ψύχονται το συντομότερο δυνατό (χρησιμοποιώντας κρύες/υγρές πετσέτες ή νερό) πριν τη διακομιδή τους στο νοσοκομείο”.
Πηγή: ΑΜΠΕ
με Αριθμό Μητρώου 12691
