Δράσεις για το περιβάλλον, δράσεις για τη ζωή μας

Άρθρο ης Νάντιας Γιαννακοπούλου, Γ.Γ. ΥΠΕΚΑ

Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο της Στρατηγικής EU2020, επικεντρώνονται σχεδόν κατ΄ αποκλειστικότητα στην οικονομία και έχουν αμελήσει τόσο την κοινωνική, όσο και την περιβαλλοντική διάσταση.

Είναι ανάγκη το συμβατικό αυτό μοντέλο ανάπτυξης να αντικατασταθεί από ένα νέο, στο οποίο θα λαμβάνονται παράμετροι, όπως η ποιότητα του περιβάλλοντος, η κοινωνική συνοχή, οι κοινωνικές ανισότητες, η εξάντληση των φυσικών πόρων, ο ελεύθερος χρόνος των πολιτών, κ.α.

Η Ελληνική Προεδρία στην ΕΕ προώθησε μια σειρά από πολιτικές σε αυτή την κατεύθυνση, ενώ παράλληλα η ελληνική κυβέρνηση επέλυσε πολλά ζητήματα που επί χρόνια αποτελούσαν μαύρες τρύπες στην ελληνική περιβαλλοντική πολιτική.

Σε συμφωνία με το Ευρωκοινοβούλιο προχώρησαν:

-Νέος Κανονισμός για τη διαχείριση της εισαγωγής και εξάπλωσης των ξενικών χωροκατακτητικών ειδών, ο οποίο θεσπίζει για πρώτη φορά κανόνες πρόληψης, ελαχιστοποίησης και άμβλυνσης των αρνητικών επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα και την οικονομία

-Αναθεώρηση του Κανονισμού Μεταφορών Αποβλήτων με την οποία ενισχύονται οι επιθεωρήσεις για τις μεταφορές αποβλήτων

-Τροποποίηση του Κανονισμού FLEGT (σχετικά με τις εισαγωγές ξυλείας).

-Τροποποίηση του Κανονισμού για την ένταξη των αερομεταφορών στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής Αερίων του Θερμοκηπίου, εν αναμονή της σύναψης παγκόσμιας συμφωνίας επί του θέματος.

-Τροποποίηση του Κανονισμού σχετικά με την τεχνική εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κυότο με σκοπό την πλήρη εφαρμογή του εντός της ΕΕ για την περίοδο 2013 – 2020..

Αναμένεται επίσης την επόμενη εβδομάδα, τυπική επικύρωση της πολιτικής συμφωνίας για τη δυνατότητα μονομερούς απαγόρευσης της καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ) από τα Κράτη Μέλη, καθώς και για την Οδηγία ILUC (Indirect Land Use Change), η οποία έχει ως σκοπό τον περιορισμό της χρήσης των βιοκαυσίμων α΄ γενιάς και την προώθηση των βιοκαυσίμων β’ γενιάς (παράγονται από άχυρο, απόβλητα, βιομάζα, φύκια κ.ά.) με μικρότερες περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.

Παράλληλα, προωθήθηκαν οι διαπραγματεύσεις για το σχέδιο Κανονισμού για την παρακολούθηση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του τομέα ναυτιλίας (MRV), το σχέδιο αναθεώρησης της οδηγίας για τα Ανώτατα Εθνικά Όρια Εκπομπών (NEC), καθώς και η δέσμη πολιτικών για το Κλίμα και την Ενέργεια έως το 2030.

Σημαντικές ήταν οι δράσεις της Ελληνικής Πολιτείας στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος στη χώρα μας. Συγκεκριμένα:

-Απλουστεύθηκαν οι διατάξεις για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων με τις οποίες επιταχύνονται οι διαδικασίες και παράλληλα συστηματοποιούνται και ενδυναμώνονται οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι.

-Δημιουργείται Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ) πληροφοριών, το οποίο θα συνεισφέρει στην ελαχιστοποίηση του χρόνου έκδοσης των περιβαλλοντικών αδειών, αλλά και στην ενίσχυση της διαφάνειας κατά τη διάρκεια των σχετικών διαδικασιών.

-Ολοκληρώθηκε η Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα, μια προσπάθεια που είχε ξεκινήσει από το 1999, με στόχο την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των οικοσυστημικών υπηρεσιών από τις οποίες εξαρτιόμαστε, όπως τροφή, πόσιμο νερό, επικονίαση, προστασία από πλημμύρες, κ.λπ.

-Ξεκίνησε ο διάλογος για την υιοθέτηση ενός βιώσιμου, συνεκτικού και λειτουργικού συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών (που αποτελούν το 33 % της Ελλάδας), με συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων και της κοινωνίας των πολιτών. Παράλληλα υλοποιούνται οκτώ μεγάλα έργα Εποπτείας-Παρακολούθησης ειδών και τύπων οικοτόπων στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, καθώς επίσης και το Πλαίσιο Χρηματοδότησης Δράσεων Προτεραιοτήτων (PAF) για την ολοκλήρωση του δικτύου Natura 2000 και για τη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας.

-Ολοκληρώνεται το Πρόγραμμα ΧΑΔΑ-Επικίνδυνα Απόβλητα-Λειτουργία ΧΥΤΑ: Από περίπου 3.000 ΧΑΔΑ που είχαν καταγραφεί στις αρχές της δεκαετίας 2000, σήμερα παραμένουν προς αποκατάσταση συνολικά 293 ΧΑΔΑ, από τους οποίους ενεργοί είναι μόλις 70. Απομένει η ένταξη προς χρηματοδότηση των τελευταίων 5 ΧΑΔΑ. Εκτιμάται μέσα στο 2015 θα έχουν αποκατασταθεί όλοι οι ΧΑΔΑ, με πόρους του ΕΣΠΑ.

Μέσα στο καλοκαίρι ολοκληρώνεται η Αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδιασμού και το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων. Παράλληλα, ολοκληρώνεται η κατάρτιση του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος του ΥΠΕΚΑ ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020. Έμφαση δίνεται σε δράσεις πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης, διαχείρισης βιοαποβλήτων και ολοκλήρωσης του δικτύου υποδομών για την ανάκτηση και διάθεση αποβλήτων.

Ο Ρόμπερτ Κένεντυ είχε πει ότι «το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μιας χώρας μετράει τα πάντα εκτός από αυτά που δίνουν αξία στη ζωή μας». Παρά την απλουστευτική της υπερβολή, η φράση αυτή κρύβει μια μεγάλη αλήθεια. Σε μια σύγχρονη κοινωνία που θέλει να είναι πραγματικά χρήσιμη για τους πολίτες της η οικονομία δεν μπορεί να είναι το αποκλειστικό κριτήριο διαμόρφωσης πολιτικής. Το περιβάλλον πρέπει επίσης να είναι ψηλά στις προτεραιότητες κάθε σχεδίου δράσης. Και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε τόσο στη χώρα μας όσο και εντός της ΕΕ.