Αρχική Επιστήμη Είναι η τιμωρία τόσο αποτελεσματική όσο νομίζουμε;

Είναι η τιμωρία τόσο αποτελεσματική όσο νομίζουμε;

0
ispunishment
Διαφήμιση

Ένα παιχνίδι για τη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς έδειξε ότι η τιμωρία είναι ένα αναποτελεσματικό μέσο για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των παικτών. Το αποτέλεσμα έχει επιπτώσεις στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η συνεργασία έχει εξελιχθεί ώστε να έχει διαμορφωτικό ρόλο στις ανθρώπινες κοινωνίες.

Οι ανθρώπινες κοινωνίες διατηρούν τη σταθερότητά τους σχηματίζοντας συνεργασίες. Όμως, η συνεργασία συμβαίνει συχνά με κόστος. Για παράδειγμα, κάποιος που χρειάζεται χρόνο για να σημάνει συναγερμό και να ειδοποιήσει τα άλλα μέλη μιας ομάδας για τον επικείμενο κίνδυνο μπορεί να χάσει πολύτιμο χρόνο για να σωθεί. Δεν είναι σαφές γιατί η φυσική επιλογή ευνοεί τη συνεταιριστικότητα μεταξύ ατόμων που είναι εγγενώς εγωιστικά.

Στις θεωρητικές μελέτες, η τιμωρία συχνά θεωρείται ως μέσο για να εξαναγκάσει τους ανθρώπους να είναι πιο συνεργάσιμοι. Για να εξετάσει μια τέτοια θεωρία, μια ομάδα διεθνών ερευνητών με επικεφαλής τον Marko Jusup του Πανεπιστημίου Hokkaido στην Ιαπωνία και ο Zhen Wang του Πολυτεχνικού Πανεπιστημίου της Κίνας διεξήγαγαν ένα “πείραμα κοινωνικού διλήμματος”.

Η ομάδα διερεύνησε εάν η παροχή της τιμωρίας ως επιλογή συμβάλλει στη βελτίωση του συνολικού επιπέδου συνεργασίας σε ένα αμετάβλητο δίκτυο ατόμων.

Χρησιμοποίησαν μια έκδοση του παιχνιδιού που αποκαλείται “δίλημμα του φυλακισμένου”, το οποίο εξετάζει τις στρατηγικές επιλογές λογικά σκεπτόμενων παικτών που εμπλέκονται σε ανταγωνιστικές καταστάσεις, 125 μαθητές στην Κίνα οργανώθηκαν σε τρεις δοκιμαστικές ομάδες και έπαιξαν 50 γύρους σε κάθε παιχνίδι.

Στην πρώτη ομάδα, κάθε μαθητής έπαιζε με δύο αντιπάλους που άλλαζαν σε κάθε γύρο. Οι μαθητές θα μπορούσαν να επιλέξουν μεταξύ “συνεργασίας” ή “ελαττώματος”, και δόθηκαν βαθμοί με βάση τις συνδυασμένες επιλογές που έγιναν.

Αν ένας μαθητής και οι δύο αντίπαλοι επέλεγαν “ελάττωμα”, ο μαθητής δεν κέρδιζε βαθμούς. Αν όλοι επέλεγαν “συνεργασία”, ο φοιτητής κέρδιζε τέσσερις βαθμούς. Αν μόνο ο φοιτητής επέλεγε “ελάττωμα” ενώ οι άλλοι δύο επέλεγαν να συνεργαστούν, το κέρδος για τον φοιτητή ήταν οκτώ βαθμοί.

Η δεύτερη ομάδα ήταν παρόμοια με την πρώτη σε κάθε πτυχή εκτός από το ότι οι άνθρωποι που έπαιζαν το παιχνίδι μεταξύ τους παρέμειναν οι ίδιοι κατά τη διάρκεια των 50 γύρων, επιτρέποντάς τους να μάθουν τα χαρακτηριστικά του άλλου.

Στην τρίτη ομάδα, οι παίκτες παρέμειναν οι ίδιοι. Ωστόσο, εισήχθη μια νέα επιλογή, η “τιμωρία”. Η επιλογή της τιμωρίας οδήγησε σε μια μικρή μείωση των πόντων για τον τιμωρούμενο και σε μια μεγαλύτερη μείωση των πόντων για αυτούς που τιμωρούσαν.

Στο τέλος του παιχνιδιού, υπολογίστηκαν συνολικά οι πόντοι και στους μαθητές δόθηκε χρηματική αποζημίωση με βάση τον αριθμό των κερδισμένων πόντων.

Η προσδοκία είναι ότι, καθώς τα άτομα παίζουν περισσότερο με τους ίδιους αντιπάλους σε αρκετούς γύρους, βλέπουν το όφελος της συνεργασίας για να κερδίσουν περισσότερους πόντους. Η εισαγωγή της τιμωρίας ως επιλογής βασικά λέει: αν δεν συνεργαστείτε μαζί μου, θα σας τιμωρήσω. Θεωρητικά, αναμένεται ότι η εφαρμογή αυτής της επιλογής θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη συνεργασία.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι παίκτες στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ομάδες συνεργάστηκαν πολύ λιγότερο (4%) από ό, τι στις στατικές ομάδες (38%), όπου ήταν σε θέση να διαπιστώσουν ποιοι παίκτες ήταν πρόθυμοι να συνεργαστούν και έτσι να κερδίσουν μεγαλύτερο μέσο όρο χρηματικής απολαβής για όλους τους εμπλεγμένος.

Παραδόξως, ωστόσο, η προσθήκη της τιμωρίας ως επιλογή δεν βελτίωσε το επίπεδο συνεργασίας (έφτασε στο 37%). Οι τελικές χρηματικές απολαβές σε αυτήν την δοκιμαστική ομάδα ήταν επίσης, κατά μέσο όρο, σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που αποκόμισαν οι παίκτες στη στατική ομάδα. Είναι ενδιαφέρον ότι μικρότερη αποτυχία παρατηρήθηκε στην ομάδα τιμωρίας σε σύγκριση με τη στατική ομάδα. Ορισμένοι παίκτες αντικατέστησαν την απομάκρυνση με τιμωρία.

Οι ερευνητές στη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Ακαδημία Επιστημών αναφέρουν ότι η τιμωρία φαίνεται να έχει μια συνολική αποθαρρυντική επίδραση, καθώς τα άτομα που τιμωρούνται σε πολλαπλές περιπτώσεις βλέπουν η συνολικής τους απολαβή να εξαφανίζεται σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τους παίκτες να χάσουν το ενδιαφέρον τους για το παιχνίδι και να παίξουν τους εναπομείναντες γύρους με λιγότερο ορθολογική στρατηγική. Η διαθεσιμότητα της τιμωρίας ως επιλογή φαίνεται επίσης να μειώνει το κίνητρο για επιλογή συνεργασίας σε σχέση με τον ανταγωνισμό.

Γιατί, λοιπόν, η τιμωρία είναι τόσο διαδεδομένη στις ανθρώπινες κοινωνίες; «”Θα μπορούσε να είναι ότι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι είναι σκληροί και θέλουν να απολαύσουν την τιμωρία των ανταγωνιστών”, λένε οι επιστήμονες.

Ηλίας Ντράλλος

Διαφήμιση